Wycieczka Szlakiem Stanisława Pawelskiego
18.05.2013 (sobota)
dystans 17 km


Zbiórka na przystanku autobusowym linii nr 79 "Śmierdnica - pętla" - godz. 9.15
(odjazd z Basenu Górniczego o godz. 8.45)

Trasa rajdu:

1. Śmierdnica - stara wieś słowiańska należąca przez wiele lat do opactwa cystersów w Kołbaczu. Dynamiczny rozwój osady nastąpił pod koniec XIX w., kiedy to w pobliżu odkryto bogate pokłady węgla brunatnego. Obecnie Śmierdnica liczy nieco ponad 1000 mieszkańców.
Nazwa osiedla wywodzi się od słowa "smród" i ma charakter topograficzny. W latach 1945-48 nazwa osady brzmiała: Smerdnica.
Przy skrzyżowaniu ul. Nauczycielskiej z ul. Spokojną zachowały się ruiny kościoła granitowego z pocz. XVIII w., zniszczonego w 1945 r. Obecnie kościół znajduje się w odpowiednio zaadaptowanej dawnej sali kinowe

.

 

2. Gliniec - Ogród Dendrologiczny
Ogród, choć niewielki (powierzchnia 4 ha) jest jednym z najciekawszych w Polsce. Aktualnie rośnie tu 916 drzew i krzewów, należących do 135 rodzajów i 360 gatunków.
Historia ogrodu sięga 1823 roku, gdy powstaly tu prywatne szkółki drzew, Rozwój ogrodu zawdzięczamy staraniom Carla Ludwiga Gene. W 1938 roku rosło tu 51 egzotycznych gatunków drzew i krzewów, w 1970 już tylko 23 gatunki. W następnych latach, dzięki staraniom Nadleśnictwa Gryfino i Arboretum SGGW w Rogowie liczba gatunków zaczeła systematycznie rosnąć.

szczegółowy plan Ogrodu Dendrologicznego

3. Glinna - Cmentarz Żołnierzy Niemieckich

Cmentarz położony jest w pobliżu ogrodu dendrologicznego. Wybudowany został w latach 2001-2003. Ma tu spocząć do 30 tys. żołnierzy niemieckich.
Szacuje się, że na Pomorzu Zachodnim znajduje się od 60 do 80 miejsc, w każdym pochowanych jest ponad 50 żołnierzy niemieckich. O wiele więcej może być mniejszych mogił. Na cmentarz mogą też trafić szczątki znalezione w przyszłości na terenie województwa pomorskiego. Cmentarz w Glinnej będzie kolejnym w Polsce, na który zostaną przeniesione szczątki niemieckich żołnierzy. Według źródeł niemieckich na terytorium Polski zginęło ich ponad 500 tysięcy.
Od stycznia 1990 roku upamiętniono groby żołnierzy niemieckich na trzech cmentarzach - w Joachimowie, Krakowie i Warszawie. W tym samym roku przeprowadzono rewaloryzację cmentarza żołnierzy z pierwszej wojny światowej w Przemyślu, następnie urządzono kwatery w Poznaniu, Mławce, Modlinie Twierdzy, Gdańsku oraz cmentarze w Siemianowicach, Polesiu i Ełku. Łącznie w latach 1990 - 2001 przeprowadzono w Polsce ponad 80 tys. ekshumacji żołnierzy niemieckich.
Opracowano na podstawie artykułu "Rzeczpospolitej" z 08.11.2001

   

4. Dobropole Gryfińskie
- wieś położona we wsch. części Puszczy Bukowej, 4 km od Starego Czarnowa. We wsi kościół neogotycki, z drugiej poł. XIX w. , granitowy oraz kilkanaście budynków ryglowych i szachulcowych.

[po lewej - jeden z dwóch aniołków znajdujących się przy wejściu do kościoła w Dobropolu]
5. Śmierdnica



Stanisław Pawelski urodził się 19.09.1888 r. w Wieluniu koło Kalisza. Po zakończeniu nauki szkolnej rozpoczął pracę w aptece w Koninie. Po kilku latach podjął studia na na Wydziale Farmacji Uniwersytetu Warszawskiego (imatrykulacja nastąpiła 11.11.1917). Podczas studiów uczestniczył w wycieczkach krajoznawczych m.in. z Aleksandrem Janowskim - współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.

Był uczestnikiem Kampanii Wrześniowej, po zakończeniu której został aresztowany i wywieziony do oflagu w Górach Harzu (spędził tam ok. 12 miesięcy). Po powrocie do domu nadal pracował w służbie zdrowia, działał również w konspiracji pomagając partyzantom Armii Krajowej i zaopatrując ich w lekarstwa, żywność i środki opatrunkowe.

W 1945 r. został wywieziony do Związku Radzieckiego, udało mu się tam objąć funkcję zastępcy kierownika apteki. Z tego tytułu miał możliwość odbycia wielu długich podróży służbowych (zwiedził Moskwę, Kazań, był na Uralu). Po kilku latach wrócił do kraju i kierował apteką w Wieluniu. Przy nadarzających się okazjach wyjeżdżał na Ziemie Odzyskane.

W 1953 roku przyjechał do Szczecina i upodobał sobie to miasto zieleni, w następnym roku sprowadził tu na stałe swoją rodzinę, włączył się w działalność turystyczno - krajoznawczą, uzyskał uprawnienia przodownika turystyki pieszej (nr 564), i przewodnika turystycznego (nr 8/s) z prawem oprowadzania po terenie stoczni. Często organizował wycieczki dla młodzieży, w czym pomagała mu żona Emilia i córka Barbara W 1955 roku był współzałożycielem, a następnie aktywnym działaczem Koła Nr 1 PTTK, które później przekształciło się w Klub Turystów Pieszych "WIERCIPIĘTY"

Zmarł 16 kwietnia 1967 r., pochowany jest na Cmentarzu Centralnym. Córka Barbara jest nadal zaangażowana w działalność Klubu Tatrzańskiego. Imieniem Stanisława Pawelskiego nazwano szlak w Puszczy Bukowej wiodący z Kijewa do Ogrodu Dendrologicznego w Glinnej, oznakowany kolorem czerwonym.

Trasą tego szlaku wiedzie co roku wycieczka piesza klubu "Wiercipięty" nazwana imieniem Stanisława Pawelskiego i prowadzona dla uczczenia jego pamięci.

(Na podstawie "Regulaminu Wycieczki Szlakiem Stanisława Pawelskiego" opracowanego przez Zbigniewa Maciejowskiego w 2001 r.)