Zbiórka
uczestników o godz. 8.20 przy przystanku końcowym
autobusów nr 81 koło dworca PKP Szczecin Główny .
Odjazd autobusem do Kołbaskowa o godz. 8.37. Przyjazd do Kołbaskowa ok. godz. 9.10
Ze
względu na przekraczanie granicy państwowej uczestnicy powinni posiadać
przy sobie paszport lub dowód osobisty.
TRASA PIESZA: Kołbaskowo - Moczyły - Kamieniec - Pargowo - Neurochlitz - Staffelde - Mescherin – Gryfino (ok. 23 km)
Przewidywany powrót do Szczecina pociągiem osobowym
odjeżdżającym z Gryfina o godz.17.03. Przyjazd do Szczecina
Głównego o godz.17.30
ZWIEDZANE MIEJSCOWOŚCI NA TRASIE:
KOŁBASKOWO
Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z
1243 roku, gdy książę Barnim I nadaje klasztorowi cysterek w Szczecinie
dziesięcinę z Kołbaskowa. W 1286 roku klasztor otrzymuje wieś
Kołbaskowo na własność i prawdopodobnie w tym czasie rozpoczyna się
budowa tutejszego kościoła.
W centrum wsi znajduje się XIII
wieczny kościół. Jest to późnoromańska budowla salowa,
wzniesiona na planie prostokąta, bez wieży zachodniej. Elewacje ścian
wymurowane są z w miarę regularnie ułożonych warstw kwadr granitowych o
niewielkim tylko stopniu obróbki i o różnej wielkości.
Jedynie uskokowe portale - południowy (obecnie zamurowany) i
nieistniejący już dzisiaj zachodni - a także narożniki, wykonano z
dokładniej obrobionych kwadr granitowych.
Elewacja wschodnia posiada
charakterystyczny dla tego okresu układ trzech wąskich, ostrołukowych,
rozglifionych na zewnątrz okien, z których środkowe jest nieco
wyższe. Jej szczyt natomiast ozdobiony jest piramidalną blendą w
obramieniu ceglanym. Elewacja zachodnia ze szczytem przesłonięta jest
przez dobudowaną w XVIII wieku wieżę, nakrytą płaskim dachem
namiotowym. W wieży znajduje się główne wejście do kościoła
W elewacji południowej zachował się
relikt pierwotnego okna o ościeżach kamiennych i łuku zamknięcia mniej
ostrym jak w pozostałych obmurowanych oknach. Także zachowany portal
południowy ma tylko nieznacznie załamaną archiwoltę.
Świątynia posiada strop drewniany i
nakryta jest ceramicznym dachem dwuspadowym. W roku 1984 przeprowadzono
restaurację świątyni. Odbito wówczas tynki zewnętrzne,
odsłonięto wątek gotycki ścian i okien. We wnętrzu odnowiono posadzkę,
strop, ściany, odkryto portal południowy. Wykonano również nowe
oszklenie witrażowe. Uporządkowano także plac kościelny otoczony
kamienno-ceglanym murem.
Na wyposażeniu kościoła znajdują się:
• XVIII wieczny ołtarz barokowy poddany gruntownej konserwacji w 1993 roku.
• Gotycka empora chórowa wsparta na dwóch filarach.
• Dzwony z 1600 i 1705 roku.
MOCZYŁY
Pierwsze wzmianki o wsi Moczyły
(niem. Schillersdorf) pochodzą z 1325, kiedy to Moczyły należały do
posiadłości kościoła Panny Marii w Szczecinie. W 1490 roku parafia w
Moczyłach pod patronatem Gryfina. Począwszy od XVII wieku przechodzi w
ręce prywatne rodów szlacheckich.
Na terenie wsi znajduje się
zabytkowy XIII wieczny kościół, który reprezentuje
przykład budowli salowej, orientowanej, założonej na planie prostokąta,
bez chóru i wieży. Elewacje ścian i szczyty wykonane są z
kamienia narzutowego różnej wielkości i kształtu, nieobrobionego
lub ociosanego niestarannie z dodatkiem cegły w obramieniach
otworów okiennych. Kamienie układane są w warstwy, które
jednak nie zawsze utrzymują poziom. Zewnętrzne lica ścian wykazują
większy stopień obrobienia głazów i staranniejsze dobieranie
płaską stroną do lica. Wszelkie nierówności wypełnione są
zaprawą wapienną z dodatkiem okrzesków i mniejszych kamieni
tworzących warstwy pośrednie, wyrównujące. Narożniki wykonane są
ze starannie przyciosanych prostokątnych głazów granitowych.
Dwa jednouskokowe portale wykonane
były z ciosów granitowych o łuku delikatnie ostrym. Obecnie
zachował się jedynie fragment portalu południowego. Późniejsze
przebudowy kościoła spowodowane zapewne jego częściowym zniszczeniem
pozwalają dziś jedynie przypuszczalnie określić liczbę i rozstawienie
otworów okiennych. W ścianie wschodniej znajdowały się trzy okna
rozmieszczone symetrycznie, rozglifione na zewnątrz, zakończone
okrągłymi łukami i skośnym parapetem. Zachowało się z nich tylko
środkowe, boczne poszerzono i obramiono cegłą. W ścianie południowej
zachowało się również tylko jedno pierwotne okno, obecnie
zamurowane. Pozostałe dwa znajdowały się zapewne w miejscach obecnych
dwóch późniejszych, przemurowanych. W ścianie
północnej nie stwierdzono pierwotnych otworów okiennych.
Opracowanie lica ścian zewnętrznych polegało na wyrównaniu
zaprawą powierzchni między głazami i wykonaniu na nich boniowania
podwójną linią. Elewacje wewnętrzne otynkowano i pokryto
miejscami polichromią. Stanowi ją miedzy innymi komplet 12 zacheuszy o
średnicy 60 cm, złożonych z podwójnego koła kreślonego cyrklem i
krzyża maltańskiego. Nawa kryta była drewnianym stropem płaskim i
dachem ceramicznym dwuspadowym.
Okrągłe zakończenie środkowego okna
w ścianie wschodniej (jedynego, które zachowało pierwotny
kształt), przy jednoczesnej ostrołukowej formie portali południowego i
zachodniego pozwala określić czas powstania kościoła na ok. 1250 rok.
KAMIENIEC
W rejonie wsi Kamieniec (niem.
Schöningen) ciągłość osadnicza trwa od okresu kultury łużyckiej.
Na wzniesieniu zwanym Świętą Górą (45 m n.p.m.) odkryto
pozostałości grodziska wczesnośredniowiecznego z IX-X wieku.
Również w pobliżu dzisiejszego Kamieńca, na zachodnich stokach
wału morenowego, tzw. Wału Bezleśnego, rozciągającego się na
przestrzeni kilkunastu kilometrów - od Bezrzecza do brzegu Odry
w Siadle Dolnym, odkryto pozostałości osad. W okolicy wsi znaleziono
ponad czterokilogramowy skarb monet i ozdób z początku XI wieku
świadczący o istniejącym pradawnym szlaku handlowym wzdłuż Odry. W 1124
roku przebywała tu misja chrystianizacyjna biskupa Ottona z Bambergu.
Wieś opustoszała na przełomie XI i XII wieku.
Pierwsze udokumentowane wzmianki o
wsi pochodzą z 1203 roku, kiedy to była własnością biskupa
kamieńskiego. Od roku 1243 dziesięcinę ze wsi pobierał szczeciński
klasztor cysterek, a od 1300 kościół św. Jakuba ze Szczecina.
We wsi znajduje się XIII wieczny
kościół z ciosanego kamienia. Jest budowlą salową, prostokątną,
orientowaną, bez chóru, z dobudowaną od zachodu wieżą, szerszą
aniżeli nawa. Wieża wzniesiona na planie prostokąta posiadała
pierwotnie jeszcze dwie szachulcowe, odeskowane kondygnacje,
które uległy zniszczeniu.
Elewacje ścian wykonane są z kwadr
granitowych ułożonych w regularne warstwy. Od strony zachodniej w
elewacji wieży znajduje się portal główny, ostrołukowy,
trzykrotnie schodkowany z klińców granitowych, dokładnie
obrobionych. W ścianie południowej i północnej znajdują się
również portale ostrołukowe, dwuuskokowe, wykonane z
klińców granitowych, dokładnie obrobionych. Ściana wschodnia
posiada trzy okna, a w jej szczycie znajduje się oculus w obramieniu
ceramicznym.
Kościół ucierpiał znacznie
podczas II wojny światowej i w stanie ruiny pozostawał aż do roku 1978.
Po przebudowie portale w ścianie południowej i północnej
pozostają zamurowane przy użyciu innego materiału, nie licującego z
elewacją ścian. Wszystkie otwory okienne mocno rozglifione posiadają
zmienione ceramiczne zwieńczenia.
Całość budowli nakryta jest ceramicznym dachem dwuspadowym. Hełm wieży natomiast pokryty jest ocynkowaną blachą.
Na wyposażeniu kościoła znajdują się następujące zabytkowe przedmioty:
• Ołtarz ambonowy z XVIII wieku.
• Empora chórowa z malowanymi scenami biblijnymi (1750).
• Epitafium z drewna dla pułkownika Jana Karola von Lappenow (1729).
• Obraz ukrzyżowania (1700).
• Misa chrzcielna (1693).
• Kielich (1651).
• Dzwon odlany przez Jana Henryka Schmidta (1714).
PARGOWO
Pargowo (do 1945 niem. Pargow)
– wieś położona przy samej granicy polsko-niemieckiej w gminie
Kołbaskowo w powiecie polickim. Pierwsza wzmianka w dokumentach
pochodzi z 1240 r. Do wsi prowadzi wąska asfaltowa droga, która
łączy ją z resztą Polski. Zabudowa wsi to stare, poniemieckie wiejskie
domy. Droga we wsi obsadzona wiekowymi kasztanowcami. We wsi znajdują
się także malownicze ruiny kościoła wybudowanego z ciosanego kamienia
polnego. Kościół pochodzi sprzed 1336 r. i funkcjonował
nieprzerwanie do 1945 r. Po II wojnie światowej popadł w ruinę. Na
ścianie szczytowej świątyni zachował się herb rodziny von Blumennthal.
Przy kościele znajdował się cmentarz, którego pozostałości
zachowały się do dnia dzisiejszego. Całość otoczona była kamiennym
murem.
Opisy miejscowości w gminie Kołbaskowo – na podstawie www.wikipedia.pl
 |
a
Następne wycieczki „Szlakami Przodków” :
XLI – 31 maja 2008 r. (sob) : okolice Brzeska i Przelewic,
XLII – 12 lipca 2008 r. (sob) : Gryfino – Mescherin – Gartz – Geesow - Gryfino
|
