Spacer Żółtego Liścia

zbiórka przed Bramą Główną Cmentarza Centralnego - w dniu 29.10.2005 o godz. 11.00

Idea powstania Cmentarza Centralnego w Szczecinie pojawiła się pod koniec XIX w., kiedy to postanowiono zlikwidować liczne małe cmentarze, z których część znajdowała się w centrum miasta.
_ Projektując nowy cmentarz korzystano z doświadczeń innych miast europejskich (zwłaszcza Hamburga i Wiednia). Postanowiono zastosować się do modnej wówczas koncepcji "przeniesienia pogrzebów z kościołów i miast do ogrodów".

Dlatego też szczególny nacisk położono na takie uksztatowanie terenu cmentarza by w jak największym stopniu przypominał on park, czy też ogród, a w jak najmniejszym tradycyjny cmentarz.

Głównym projektantem cmentarza był Wilhelm Mayer-Schwartau we współpracy z Georgiem Hanningiem - wieloletnim dyrektorem cmentarza.
Brama Główna - zbudowana w latach 1901- 03 (widok z lat dwudziestych XX w.)

Najbardziej okazałą budowlą na Cmentarzu jest Kaplica Główna zbudowana w 1906 roku. Ogólna kompozycja budowli wzorowana jest na Bazylice Grobu Świętego w Jerozolimie.

Wilhelm Mayer-Schwartau (1854-1935) - architekt, działał w Spirze i Wormacji, a następnie w Szczecinie (od 1891 r).
Najważniejsze zrealizowane projekty w Szczecinie to:

  • Cmentarz Centralny (1899)
  • tarasy i muzeum przy Wałach Chrobrego (1902)
  • Liceum Nr 1 przy al. Piastów (1901)
  • Urząd Celny przy Moście Długim (1900)
  • Rektorat PAM przy ul. Rybackiej (1901)
  • kościół św. Trójcy przy ul. Energetyków (1897)

Na Cmentarzu Centralnym znajduje się wiele pomników i monumentów, w tym m.in:

  • Pomnik Braterstwa Broni - odsłonięty w 1967 r., dzieło Sławomira Lewińskiego. Pomnik przedstawia dwie litery "V" (symbole zwycięstwa) stylizowane na husarskie skrzydła. Obok znajduje się kwatera wojenna, na której spoczywają prochy ok. 3000 żołnierzy radzieckich i ok. 370 żołnierzy polskich
  • Pomnik "Tym którzy nie powrócili z morza" - wystawiony staraniem Szczecińskiego Klubu Kapitanów Żeglugi Wielkiej ,odsłonięty w 1989 roku, dzieło Małgorzaty Szubert Radnickiej i Macieja Radnickiego
  • Krzyż Katyński - odsłonięty w 1990 r. w pięćdziesiątą rocznicę śmierci polskich jeńców w Katyniu, Charkowie i Miednoje, skąd urny z ziemią wmurowano w fundament pomnika. Projektantem pomnika jest Jakub Lewiński, a wykonawcą Stocznia Remontowa "Gryfia".
  • Pomnik Sybiraków - powstał z inicjatywy sybiraków woj. szczecińskiego wg projektu Krzysztofa Adamca i Joanny Haśnik-Adamiec. Pomnik składa się z kilku elementów, w tym toru kolejowego symbolizującego drogę cierpienia i kaźni zsyłanych do łagrów i obozów na dalekim wschodzie Polaków. Monument powstał w 1994 r.

Cmentarz Centralny wyróżnia się ogromnym bogactwem roślinności. W 1990 r. stwierdzono na terenie Cmentarza ok. 415 różnych gatunków i odmian drzew i krzewów.

STARE NAGROBKI NA CMENTARZU CENTRALNYM
Na Cmentarzu Centralnym zachowała się pewna ilość starych (poniemieckich) nagrobków.
Oto niektóre z nich:

A - nagrobek Wilhelma Mayer-Schwartau - czołowego architekta szczecińskiego przełomu XIX i XX w.
B - nagrobek rodziny Hentschel
C - nagrobek Bernharda Stoewera (w formie głazu) - przedsiębiorcy i właściciela (wraz z synami) fabryk rowewrów, maszyn do szycia i samochodów (dzisiejsze "Polmo")
D - nagrobek rodziny Zifgler
E - nagrobek Hermanna Hakena - nadburmistrza Szczecina w latach 1878 - 1907
F - nagrobek rodziny Dewitzow
G - pomnik Georga Hanniga - pierwszego dyrektora Cmentarza
H -nagrobek Gustava Toepfera - współwłaściciela cementowni "Stern" - jej pozostałością jest jez. Szmaragdowe